Berberine, een bioactieve alkaloïde molecule dat voorkomt in veel traditionele geneeskrachtige planten, wordt erkend om zijn voordelen bij gewichtsverlies, PCOS en het reguleren van insulineniveaus. Berberine heeft ook potentiële voordelen bij de preventie en behandeling van kanker, wat we in dit artikel zullen verkennen.
Vroeg onderzoek toont aan dat berberine veelbelovend is in het remmen van de proliferatie van kankercellen, het induceren van apoptose en het versterken van de effectiviteit van conventionele therapieën. Typische doseringen van berberine in studies variëren van 1000 tot 1500 mg per dag, maar er is meer onderzoek nodig om de optimale dosering en langdurige veiligheid te bewijzen.
Berberine - Voordelen
Berberine is een alkaloïde verbinding die geïsoleerd wordt uit verschillende planten, zoals die uit de families:
- Annonaceae,
- Berberidaceae,
- Menispermaceae,
- Papaveraceae,
- Ranunculaceae,
- Rutaceae.
Berberine is een bekend fytochemisch middel dat wordt gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. Vroege geschriften suggereren dat verschillende delen van de berberineplant al in 650 v.Chr. werden gebruikt. De hoogste concentratie berberine wordt gevonden in planten van het geslacht Berberis, vooral in de schors, stengel en wortels. Moderne methoden voor berberine-extractie zorgen voor een hoge zuiverheid en efficiëntie van het supplement.1
Berberine-extract wordt als supplement bereid in twee hoofdformuleringen: berberine HCl (of berberine hydrochloride) en berberine sulfaat/chloride/bromide.
Deze berberinesupplementen bieden veel gezondheidsvoordelen, zoals:
- gewichtsverlies,
- verlaging van de bloedsuikerspiegel,
- verlaging van het totale cholesterolgehalte en de bloeddruk,
- kan helpen bij het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) en de effectiviteit van IVF-behandelingen.
Lees meer over de gezondheidsvoordelen en de juiste dosering van berberine in ons vorige artikel: "Berberine - Gezondheidsvoordelen, Dosering en Bijwerkingen".
In de rest van dit artikel zullen we ons uitsluitend richten op de mogelijke effecten van berberine bij de preventie en behandeling van kanker.
Hoe Kan Berberine De Groei Van Kankercellen Beïnvloeden?
Om te begrijpen hoe berberine kanker kan beïnvloeden, moeten we eerst begrijpen hoe het op moleculair niveau werkt. Een van de meest bekende en impactvolle manieren waarop berberine werkt, is via de AMP-geactiveerde proteïnekinase (AMPK)-route. Door deze route te activeren kan berberine de celdeling stoppen en geprogrammeerde celdood, apoptose genoemd, bevorderen.
Een andere route die berberine beïnvloedt, is de mTOR-route, die vaak te actief is in kankercellen. Door mTOR te remmen, kan berberine de overleving van kankercellen verminderen en hun gevoeligheid voor andere behandelingen vergroten.
Als je meer wilt weten over deze routes en hoe ze werken, lees dan ons artikel: "Zijn de AMPK- en mTOR-paden de moleculaire sleutel tot een langer leven?".
Naast celdeling of apoptose heeft berberine ook sterke ontstekingsremmende eigenschappen. Chronische ontsteking is een bekende risicofactor voor kanker, en door ontstekingen te verminderen, kan berberine helpen kanker te voorkomen.2
Berberine en Kanker - Voorlopig Onderzoek
Vroeg onderzoek toont aan dat berberine de groei van verschillende kankercelculturen kan remmen, waaronder:
- borst,
- colon,
- maag,
- longen,
- prostaat,
- leverkanker.
Bijvoorbeeld, berberine remde de deling en groei van triple-negatieve borstkankercellen door apoptose en celcyclusstilstand te induceren.3 In modellen van dikkedarmkanker remde berberine tumorgroei en metastase.4
In leverkankercellen is aangetoond dat berberine autofagie induceert, wat gevaarlijke kankercellen kan verwijderen.5 Bovendien is berberine in prostaatkankercellen waargenomen als remmer van de androgeenreceptor-signaleringsroute, wat een cruciale rol speelt bij de groei en overleving van prostaatkankercellen.6
Houd er rekening mee dat deze studies zijn uitgevoerd in laboratoriumschalen met gekweekte cellen of in diermodellen. Het vertalen van dergelijke eigenschappen naar menselijke studies is zeer moeilijk. Maar er zijn wel degelijk enkele klinische studies naar berberine en menselijke kankers, dus laten we eens kijken wat de resultaten zijn!
Berberine en Kanker - Klinische Studies Bij Mensen
Er zijn momenteel geen klinische studies naar berberine en kanker, maar we kunnen zeggen dat de resultaten van voorlopige studies veelbelovend zijn.
Deze bevindingen benadrukken het grote potentieel van berberine, maar we moeten ons herinneren dat het nog vroeg onderzoek is. Grotere en complexere studies moeten worden uitgevoerd om:
- de juiste dosering van berberine te bepalen,
- te zien of het veilig is voor elke patiënt,
- te bevestigen of berberine daadwerkelijk de groei van kanker kan stoppen of voorkomen.
Berberine en chemotherapie
Aangezien berberine op zoveel manieren verbonden is met celgroei en celdood, rijst een belangrijke vraag: verstoort berberine chemotherapie?
Het antwoord is ingewikkelder dan een eenvoudig ja of nee. Berberine kan zowel de effectiviteit van chemotherapie versterken als verstoren, afhankelijk van de context en het specifieke chemotherapeutische middel. Dit is wat we tot nu toe weten7:
- Cisplatine en doxorubicine: Van berberine werd waargenomen dat het de gevoeligheid van kankercellen voor deze chemotherapeutische middelen kan vergroten. Dit kan mogelijk betekenen dat je minder van deze middelen nodig hebt tijdens de behandeling, indien dit wordt bevestigd in klinische studies bij mensen.
- Berberine kan leverenzymen zoals CYP3A4 remmen, die veel medicijnen metaboliseren, waaronder sommige chemotherapieagenten. Dit kan de concentratie van het chemotherapeuticum in het lichaam veranderen, waardoor de toxiciteit toeneemt en de effectiviteit afneemt.
Neem in geen geval zelf berberine als je momenteel chemotherapie ondergaat. De timing, dosering en specifieke chemotherapie moeten zorgvuldig worden overwogen om mogelijke negatieve interacties te vermijden.
Berberine en Immunotherapie
Vroeg onderzoek suggereert dat berberine mogelijk samen kan werken met bepaalde immunotherapieën. Dit komt voort uit de eigenschap van berberine om mogelijk de groei van kankercellen te remmen en apoptose te induceren.
De effecten van berberine op het immuunsysteem zijn echter niet volledig begrepen, en berberine kan interfereren met bepaalde immunotherapieën. Net als bij chemotherapie kan berberine de medicijnstofwisseling beïnvloeden door leverenzymen te remmen.
Conclusie
Het bewijs toont aan dat berberine een natuurlijk wapen kan zijn voor de preventie en behandeling van kanker. Het kan meerdere moleculaire routes aanvallen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van kanker en heeft ontstekingsremmende eigenschappen.
We moeten echter voorzichtig zijn. Hoewel de preklinische en vroege klinische gegevens veelbelovend zijn, is er meer onderzoek nodig om de rol van berberine in de kankerstofwisseling volledig te begrijpen. Als je het wilt gebruiken, raadpleeg dan eerst je zorgverlener!
Referenties
- Juan Manuel Germán-Acacio, David Eduardo Meza-Sánchez, David Morales-Morales, Chapter 3 - Therapeutically relevant natural products as AMPK activators in the treatment of diabetes, Editor(s): Atta-ur-Rahman,
Studies in Natural Products Chemistry, Elsevier, Volume 66, 2020, Pages 57-90, ISSN 1572-5995, ISBN 9780128179079, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-817907-9.00003-9. - Almatroodi SA, Alsahli MA, Rahmani AH. Berberine: An Important Emphasis on Its Anticancer Effects through Modulation of Various Cell Signaling Pathways. Molecules. 2022 Sep 10;27(18):5889. doi: 10.3390/molecules27185889.
- El Khalki L, Maire V, Dubois T, Zyad A. Berberine Impairs the Survival of Triple Negative Breast Cancer Cells: Cellular and Molecular Analyses. Molecules. 2020 Jan 24;25(3):506. doi: 10.3390/molecules25030506.
- Tarawneh N, Hamadneh L, Abu-Irmaileh B, Shraideh Z, Bustanji Y, Abdalla S. Berberine Inhibited Growth and Migration of Human Colon Cancer Cell Lines by Increasing Phosphatase and Tensin and Inhibiting Aquaporins 1, 3 and 5 Expressions. Molecules. 2023 Apr 29;28(9):3823. doi: 10.3390/molecules28093823.
- Wang N, Feng Y, Zhu M, Tsang CM, Man K, Tong Y, Tsao SW. Berberine induces autophagic cell death and mitochondrial apoptosis in liver cancer cells: the cellular mechanism. J Cell Biochem. 2010 Dec 15;111(6):1426-36. doi: 10.1002/jcb.22869.
- Liu CH, Tang WC, Sia P, Huang CC, Yang PM, Wu MH, Lai IL, Lee KH. Berberine inhibits the metastatic ability of prostate cancer cells by suppressing epithelial-to-mesenchymal transition (EMT)-associated genes with predictive and prognostic relevance. Int J Med Sci. 2015 Jan 1;12(1):63-71. doi: 10.7150/ijms.9982.
- Jiang X, Jiang Z, Jiang M, Sun Y. Berberine as a Potential Agent for the Treatment of Colorectal Cancer. Front Med (Lausanne). 2022 Apr 28;9:886996. doi: 10.3389/fmed.2022.886996.
