We weten dat fruit en groenten vol zitten met belangrijke en krachtige antioxidanten. Zelfs dranken zoals koffie en thee zijn een uitstekende bron van moleculen die vrije radicalen bestrijden, wat oxidatieve stress en veroudering kan tegengaan. Recent wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat het eten of drinken van zuivelproducten antioxidanten vermindert en hun werking in ons lichaam vrijwel tenietdoet. En wie houdt er niet van een beetje melk of room in zijn thee of koffie, of ontbijtgranen met fruit en yoghurt?
Hoeveel waarheid zit er in de anti-antioxidante rol van melk en andere zuivelproducten bij het eten van plantaardige voedingsmiddelen? Lees verder om erachter te komen.
Wat zijn antioxidanten?
Om te begrijpen waarom we ons zoveel zorgen maken over koffie met of zonder melk, moeten we begrijpen hoe belangrijk antioxidanten voor ons zijn.
Antioxidanten zijn meestal grote en complexe moleculen die het lichaam helpen zich te ontdoen van onstabiele en schadelijke producten genaamd vrije radicalen. Deze vrije radicalen zijn zeer reactief en kunnen het DNA, eiwitten en lipiden in onze cellen beschadigen. Ze ontstaan als bijproducten van onze stofwisseling, of door blootstelling aan chemicaliën, vervuiling en straling.
Antioxidanten helpen vrije radicalen te stabiliseren en uit het lichaam te verwijderen, voordat ze overmatige oxidatieve stress veroorzaken. Hoge niveaus van oxidatieve stress dragen bij aan de ontwikkeling van veel ziekten, zoals hartziekten, kanker en diabetes.1
We ontvangen antioxidanten uit fruit, groenten, noten, zaden, kruiden en specerijen, en dit kunnen verschillende soorten moleculen zijn, zoals:
- vitaminen,
- mineralen,
- fytonutriënten en polyfenolen.
Hoe interageren zuivelproducten en antioxidanten?
Helaas is wetenschappelijk bewezen dat zuiveleiwitten binden aan antioxidanten en voorkomen dat ze door ons lichaam worden opgenomen. Dit geldt vooral voor polyfenolen, zeer krachtige en complexe antioxidanten die te vinden zijn in groene en zwarte thee, koffie en bessen. Net zoals polyfenolen, binden ook flavonoïden uit verschillende citrusvruchten, bessen en thee gemakkelijk aan zuiveleiwitten.2
Studies hebben echter aangetoond dat melk de antioxidantcapaciteit van voedingsmiddelen (thee en chocolade in dit geval) slechts met maximaal 30% vermindert. Dat betekent nog steeds dat 70% van de antioxidanten onaangetast blijft.3,4
Het goede nieuws is dat vitaminen minder de neiging hebben zich aan zuiveleiwitten te binden. Bovendien bevat melk het meeste van de zuiveleiwitten (vooral caseïne) in de vorm waarin ze antioxidanten kunnen binden. Als je in plaats daarvan yoghurt of kefir kiest, zal het verlies van antioxidant-beschikbaarheid minder sterk zijn.5
Lees meer over de biologische beschikbaarheid van supplementen:
- Biologische beschikbaarheid van supplementen – Betekenis en belang
- Hoe beïnvloedt ons dieet de biologische beschikbaarheid van supplementen?
Moet ik melk en zuivelproducten vermijden?
Het korte antwoord is nee. Het langere antwoord is ja, maar alleen in bepaalde situaties en onder bepaalde omstandigheden.
Als het doel van het drinken van koffie of thee is om de volledige kracht van de antioxidanten te benutten, dan moet je melk of room vermijden. Maar als je koffie of thee drinkt voor een energieboost, dan is er geen reden om geen melk toe te voegen. Zorg ervoor dat je de rest van de dag meer fruit en groenten eet, en je bent prima.
Hetzelfde geldt voor je ontbijt. Als je wat fruit aan je ontbijtgranen wilt toevoegen, en je eet het graag met melk of yoghurt, is dat geen probleem. Je kunt later alsnog je antioxidanten binnenkrijgen door een stuk fruit apart te eten, zonder melk en andere zuivelproducten . Ook is er minder “gevaar” voor verlies van antioxidanten bij het eten van yoghurt, omdat yoghurt aanzienlijk minder caseïne bevat dan melk. Dit geldt ook voor kefir, kaas en andere gefermenteerde producten.
Wat met supplementen?
Goede vraag! Als je antioxidant-rijke supplementen neemt, zijn deze sterk geconcentreerd en wil je die waardevolle (en eerlijk gezegd dure) ingrediënten niet verliezen. Neem in dat geval je supplementen met water of andere niet-zuivelhoudende dranken.
Ontdek hieronder Augment Life’s aanbod van antioxidanten:
- Curcumine met piperine,
- Groene Thee-Extract,
- Ashwagandha (Withania somnifera),
- Ginseng,
- Druivenpitextract.
Conclusie
Zuivelproducten verminderen de effectiviteit van sommige antioxidanten, vooral polyfenolen, door eraan te binden. Niet alle zuivelproducten binden aan alle antioxidanten, en ook verminderen niet alle zuivelproducten hun werking volledig. Door simpelweg antioxidant-rijke voedingsmiddelen gescheiden van zuivel (zoals melk) te eten, kun je alle voordelen behouden.
Onthoud dat zuivel ook gezondheidsvoordelen heeft (zoals eiwitinhoud en darmgezondheid), dus vermijd het niet volledig. Als je antioxidant-supplementen neemt, neem ze dan met water, en het komt goed.
Referenties
- van de Langerijt TM, O'Mahony JA, Crowley SV. Structural, Binding and Functional Properties of Milk Protein-Polyphenol Systems: A Review. Molecules. 2023 Mar 1;28(5):2288. doi: 10.3390/molecules28052288.
- Tosif MM, Najda A, Bains A, Krishna TC, Chawla P, Dyduch-Siemińska M, Klepacka J, Kaushik R. A Comprehensive Review on the Interaction of Milk Protein Concentrates with Plant-Based Polyphenolics. Int J Mol Sci. 2021 Dec 17;22(24):13548. doi: 10.3390/ijms222413548.
- Bourassa P, Côté R, Hutchandani S, Samson G, Tajmir-Riahi HA. The effect of milk alpha-casein on the antioxidant activity of tea polyphenols. J Photochem Photobiol B. 2013 Nov 5;128:43-9. doi: 10.1016/j.jphotobiol.2013.07.021.
- Jalil AM, Ismail A. Polyphenols in cocoa and cocoa products: is there a link between antioxidant properties and health? Molecules. 2008 Sep 16;13(9):2190-219. doi: 10.3390/molecules13092190.
- Xiao R, Liu M, Tian Q, Hui M, Shi X, Hou X. Physical and chemical properties, structural characterization and nutritional analysis of kefir yoghurt. Front Microbiol. 2023 Jan 11;13:1107092. doi: 10.3389/fmicb.2022.1107092.
