Πώς η Ρεσβερατρόλη μεταβάλλει τις τροχιές της νόσου Αλτσχάιμερ;

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη διαταραχή που προκαλεί αναπηρία και πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόκειται για μια προοδευτική νευροεκφυλιστική ασθένεια που οδηγεί στην απώλεια συνάψεων, νευρικών κυττάρων και ιστών σε ολόκληρο τον εγκέφαλο. Με την πάροδο του χρόνου, το μέγεθος του εγκεφάλου συρρικνώνεται και επηρεάζει σχεδόν όλες τις λειτουργίες του.

Καθώς πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, πολλές μελέτες αναζητούν πιθανούς στόχους για την τροποποίηση της πορείας του και την πρόληψη της εξέλιξής του. Υπάρχει όμως κάτι καινούργιο;

Αυτό το άρθρο διερευνά πώς η Ρεσβερατρόλη - ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό με αντιγηραντικές ιδιότητες - μεταβάλλει την πορεία των βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ.

Βασικά συμπεράσματα:

• Η κατανάλωση Ρεσβερατρόλης είναι ασφαλής, καλά ανεκτή και μπορεί να επιβραδύνει τη γνωστική και λειτουργική εξασθένιση στη νόσο Αλτσχάιμερ.
• Η Ρεσβερατρόλη μεταβάλλει την πορεία των βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ αποτρέποντας την προοδευτική μείωση του αμυλοειδούς-β με την πρόοδο της άνοιας.
• Η Ρεσβερατρόλη ρυθμίζει τη νευροφλεγμονή, επάγει προσαρμοστικές ανοσολογικές αποκρίσεις και συμβάλλει στη διατήρηση της ακεραιότητας του αιματοεγκεφαλικού φραγμού στη νόσο Αλτσχάιμερ.
• Να γνωρίσετε τους δώδεκα τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας.

Η νόσος Αλτσχάιμερ

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας. Η αύξηση της ηλικίας είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου, ακόμη και σε άτομα με υψηλό γενετικό κίνδυνο¹. Το 2019, ο αριθμός των ατόμων που εκτιμάται ότι πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας ήταν περίπου 57,4 εκατομμύρια παγκοσμίως. Δεδομένου ότι η γήρανση και η αύξηση του πληθυσμού οδηγούν σε αυτή την αύξηση, ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα φθάσει περίπου τα 152,8 εκατομμύρια περιπτώσεις το 2050².

Η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει τμήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν τη σκέψη, τη μνήμη και τη γλώσσα. Τα κλινικά συμπτώματα αρχίζουν με ήπια απώλεια μνήμης και εξελίσσονται σε ολοκληρωμένη άνοια - μνήμη, γνωστικές και εκτελεστικές δυσλειτουργίες - και αλλαγές στη συμπεριφορά που επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες³.

Τα άτομα με συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να παρουσιάσουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα³:

• Να χαθούν σε ένα γνωστό μέρος, επαναλαμβάνοντας ερωτήσεις.
• Δυσκολία στη διαχείριση χρημάτων και στην πληρωμή λογαριασμών.
• Πρόβλημα στην ολοκλήρωση καθημερινών εργασιών ρουτίνας στο σπίτι, στη δουλειά ή στον ελεύθερο χρόνο.
• Κακή κρίση.
• Να χάνουν πράγματα και να χρειάζονται βοήθεια για να ακολουθήσουν τα βήματά για να τα βρουν.
• Αλλαγές στη διάθεση, την προσωπικότητα ή τη συμπεριφορά.

Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από ανώμαλες εναποθέσεις θραυσμάτων της πρωτεΐνης αμυλοειδούς-β μεταξύ των νευρικών κυττάρων και νευροϊνιδιακών δεσμών (που σχηματίζονται από συστρεφόμενα νημάτια της πρωτεΐνης Tau) στον εγκέφαλο. Αυτές οι μεταβολές οδηγούν στην απώλεια της εγκεφαλικής σηματοδότησης (συνάψεις και νευρώνες)¹.

Καθώς η άνοια εξελίσσεται, η πρωτεΐνη Αμυλοειδές-β (Aβ40 και Aβ42) μειώνεται στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (το υγρό που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό) και στο πλάσμα. Τα επίπεδα του Αμυλοειδούς-β (Aβ42) χαμηλότερα από 600 ng/ml στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι ένας βιοδείκτης για την επιβεβαίωση της νόσου του Αλτσχάιμερ⁴.

Παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας

Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι οι υγιεινές συμπεριφορές μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, άλλων μορφών άνοιας, καρκίνου, διαβήτη και καρδιακών παθήσεων.

Η Επιτροπή Lancet για την πρόληψη, την παρέμβαση και τη φροντίδα της άνοιας υποδεικνύει ότι έως και το 40% του επιπολασμού της άνοιας (όλων των τύπων άνοιας) μπορεί να προληφθεί μέσω παρεμβάσεων που στοχεύουν σε τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου⁵. Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι:

• Λιγότερη εκπαίδευση
• Υπέρταση
• Προβλήματα ακοής
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία
• Κατάθλιψη
• Σωματική αδράνεια
• Διαβήτης
• Χαμηλή κοινωνική επαφή
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Τραυματική εγκεφαλική βλάβη
• Ατμοσφαιρική ρύπανση

Συνεπώς, οι αλλαγές στην έκθεση σε παράγοντες κινδύνου - για παράδειγμα, η μείωση των επιβλαβών παραγόντων κινδύνου και η αύξηση των προστατευτικών παραγόντων - μπορούν να μειώσουν τον επιπολασμό της νόσου στο μέλλον⁵.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν θεραπείες που να τροποποιούν τη νόσο, οι πολυτροπικές παρεμβάσεις εμφανίζονται ως μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για την αναβολή ή την πρόληψη των ασθενειών της γήρανσης.

Πώς η Ρεσβερατρόλη επηρεάζει την πορεία της νόσου Αλτσχάιμερ;

Σε προκλινικές μελέτες, Ρ ρεσβερατρόλη - ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό με αντιγηραντικές ιδιότητες - μειώνει την ελλειμματική συμπεριφορά και την εναπόθεση αμυλοειδούς-β στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ορισμένες μελέτες έχουν διερευνήσει τις επιδράσεις τους στις τροχιές των βιοδεικτών της νόσου του Αλτσχάιμερ^3,4.

Μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (placebo), διπλά τυφλή κλινική δοκιμή εξέτασε τις επιδράσεις της ρεσβερατρόλης (από 500mg έως 1g ημερησίως) σε 119 άτομα με ήπια έως μέτρια νόσο Αλτσχάιμερ. Σε σύγκριση με το placebo, η Ρεσβερατρόλη σταθεροποίησε τα επίπεδα του αμυλοειδούς-β στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (Αβ40 και Αβ42) και στο πλάσμα (Αβ40) ατόμων με ήπια-μέτρια νόσο Αλτσχάιμερ - αποτρέποντας την προοδευτική μείωση του αμυλοειδούς-β καθώς η άνοια προχωρά. Μετά από 52 εβδομάδες, η κατανάλωση Ρεσβερατρόλης ήταν ασφαλής και καλά ανεκτή ακόμη και σε υψηλές δόσεις⁴.

Σε μια αναδρομική μελέτη, η Ρεσβερατρόλη μετρίασε τη γνωστική και λειτουργική εξασθένιση σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ κατά τη διάρκεια της 12μηνης μελέτης. Η Ρεσβερατρόλη έδειξε αντιφλεγμονώδη δράση μειώνοντας το επίπεδο των μεταλλοπρωτεϊνασών που ρυθμίζει τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού. Μειώνοντας τις μεταλλοπρωτεϊνάσες, η Ρεσβερατρόλη μειώνει τη διαπερατότητα του εγκεφάλου και περιορίζει τη διείσδυση φλεγμονωδών παραγόντων στον εγκέφαλο³.

Παρά τους περιορισμούς στην ανίχνευση κλινικών οφελών, τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι:

• Η κατανάλωση Ρεσβερατρόλης μπορεί να επιβραδύνει την προοδευτική γνωστική και λειτουργική εξασθένιση σε άτομα με ήπια έως μέτρια νόσο Αλτσχάιμερ.
• Η Ρεσβερατρόλη μπορεί να ρυθμίσει τις αντιφλεγμονώδεις αντιδράσεις και να διατηρήσει την ακεραιότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού στη νόσο Αλτσχάιμερ.
• Η κατανάλωση Ρεσβερατρόλης μεταβάλλει την πορεία των βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ σταθεροποιώντας τα επίπεδα προοδευτικής μείωσης του αμυλοειδούς-β.

Τα αποτελέσματα αυτά ενθαρρύνουν νέες έρευνες για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων της κατανάλωσης Ρεσβερατρόλης για την αναβολή ή την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ.
.

1. Congdon, E.E., Sigurdsson, E.M. Tau-targeting therapies for Alzheimer disease. Nat Rev Neurol 14(7), 399-415 (2018). https://doi.org/10.1038/s41582-018-0013-z
2. GBD 2019 Dementia Forecasting Collaborators. Estimation of the global prevalence of dementia in 2019 and forecasted prevalence in 2050: an analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet Public Health 7(2), e105-e125 (2022). https://doi.org/10.1016/S2468-2667(21)00249-8
3. Center for Disease Control and Prevention. Alzheimer’s Disease and Related Dementias. Accessed in April 2023: https://www.cdc.gov/aging/aginginfo/alzheimers.htm
4. Moussa, C., Hebron, M., Huang, X., Ahn, J., Rissman, R.A. et al. Resveratrol regulates neuro-inflammation and induces adaptive immunity in Alzheimer’s disease. Journal of Neuroinflammation 14:1, (2017). https://doi.org/10.1186/s12974-016-0779-0
5. Livingston, G., Huntley, J., Sommerlad, A., Ames, D., Ballard, C. et al. Dementia prevention, intervention, and care: 2020 report of the Lancet Commission. Lancet 396(10248), 413-446 (2020). https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30367-6
6. Turner, R.S., Thomas, R.G., Craft, S., van Dyck, C.H., Mintzer, J. et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of resveratrol for Alzheimer disease. Neurology 85(16), 1383-1391 (2015). https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000002035